Must Read for Mutual Fund Investors: ITR Return વગર મુશ્કેલી પડી શકે છે!

“Mutual Fund રાખો છો? તો ITR Return નહીં ભરવાથી તમને મોટી મુશ્કેલી આવી શકે છે!”
હાલના સમયમાં SIP અને Mutual Fundમાં રોકાણ કરવું એ એક સામાન્ય બાબત બની ગઈ છે. પણ ઘણાં રોકાણકારો જાણતા નથી કે જો તે ફંડમાંથી નફો થયો હોય (મૂડીગત નફો) તો તેની જાણ આવકવેરા વિભાગને કરવી ફરજિયાત છે. ITR નહીં ભરવાથી Penalty, Interest, Future Loan Reject અને તપાસ સુધી પણ બાબત જઈ શકે છે.Free KCC Loan Scheme for Farmers – હવે ખેતી માટે લોન મળશે મફતમાં! જાણો સંપૂર્ણ માહિતી

ચાલો દરેક મુદ્દો સરળ ભાષામાં સમજીએ…

 મ્યુચ્યુઅલ ફંડ છે શું?

મ્યુચ્યુઅલ ફંડ એ એવું રોકાણ સાધન છે જેમાં ઘણા લોકોને એકત્ર કરી શકાય તેવા નાણાંનો વ્યવસ્થિત રીતે વ્યવહાર કરવામાં આવે છે. એની અંદર તમારું રોકાણ અલગ અલગ Instrument (શેર, ડેબ્ટ, ગોલ્ડ વગેરે) માં જાય છે.

 ITR એટલે શું?

ITR એટલે Income Tax Return. સરકારને કહેવું કે હું કેટલું કમાઈ રહ્યું છું અને કેટલો ટેક્સ આપું છું. ભલે તમે Tax ભરતા ન હો પણ જો તમારું નફો કરપાત્ર હોય તો Return ભરવો જરૂરી છે.

ફક્ત રોકાણ હોય તો ITR ભરવી પડે?

જો તમે ફક્ત SIP કરો છો અને કોઈ Fund વેચ્યો નથી, તો Return ફરજિયાત નથી. પણ જો કોઈ Fund redeem કર્યો છે અને નફો થયો છે તો જરૂરથી File કરો.

મ્યુચ્યુઅલ ફંડ પર કેટલો ટેક્સ?

પ્રકાર	સમયગાળો	નફો પ્રકાર	ટેક્સ દર
Equity Fund	<1 વર્ષ	STCG	15%
Equity Fund	>1 વર્ષ	LTCG	₹1 લાખ સુધી મુક્ત, પછી 10%
Debt Fund	કોઈપણ સમયગાળો	Slab મુજબ	તમારા slab પ્રમાણે (5%, 20% વગેરે)

Short-Term vs Long-Term Capital Gain

• Short Term = 1 વર્ષથી ઓછું રોકાણ → STCG → 15%
• Long Term = 1 વર્ષથી વધારે → ₹1 લાખ સુધી મુફ્ત → પછી 10%

6. SIP હોય તો?

SIP માં હરી કે મહિને થોડું થોડું રોકાણ થાય છે. જો તમે કોઈ Units Redeem કરો છો તો એની મોલત (holding period) પ્રમાણે નફો ગણાય.

7. કોને ITR ભરવી ફરજિયાત છે?

• જેના નામે Mutual Fund વેચાયા છે
• નફો ₹1 લાખથી વધારે થયો છે
• કુલ આવક ₹2.5 લાખથી વધુ છે
• બીજા કોઈ કમાઈ સ્ત્રોત છે (ભાડું, વિતરણો વગેરે)

 ITR નહીં ભરો તો શું?

• Late Fees: ₹1000 થી ₹5000 સુધી
• Interest on tax dues
• IT Notice
• Future Loan Reject

VISA Application Reject

 કઈ ફોર્મ ભરવી?

મ્યુચ્યુઅલ ફંડ માત્ર હોય અને પેઇશન ન હોય → ITR-2
અન્ય બિઝનેસ આવક હોય તો → ITR-3

 રિફન્ડ લેવા પણ File જરૂરી

• જો TDS કપાયો હોય (જેમ કે Dividend ઉપર)
  → તો રિફન્ડ મેળવવા Return ફરજિયાત છે.

નોટિસ કેમ આવે?

• જો તમને NFO, ELSS, SIP વગેરેમાંથી નફો થયો છે અને તમે ITR ન ભરો, તો IT dept AIR/CIS info દ્વારા તમારી Info મેળવી શકે છે.

નવા નિયમો – 2025

• Debt Mutual Fund હવે slab મુજબ ટેક્સ થાય છે.
• Dividend પણ હવે slab મુજબ ટેક્સપત્ર છે.
• AIS માં દરેક NPS, SIP, ELSS વિગત આવી રહી છે – છુપાવવી શક્ય નથી.

ELSS કે NPS હોય તો શું?

• ELSS → 80C હેઠળ છૂટ મળે છે → પણ નફો LTCG રૂપે Taxable છે
• NPS → 60% સુધી Withdrawal Tax Free છે → પણ ITRમાં દર્શાવવું જોઈએ

ટિપ્સ

• દર વર્ષે AIS ચેક કરો
• Capital Gain Statement AMC પાસેથી મેળવો
• PAN જોડાયેલ બધું returnમાં આવડાવો
• Deadline પહેલા ભરો → 31st July

❓FAQs

Q. SIP ચાલી રહી છે, પણ fund ન વેચ્યો – તો ITR ફરજિયાત છે?
 નહી, પણ ફાઈલ કરવી સલાહભર્યા છે.

Q. મને NFOમાંથી નફો થયો છે – શું બતાવું?
હા, જો units redeem કર્યા છે તો Fileમાં બતાવવું જરૂરી છે.

Q. મેં ₹50 હજારનો નફો કમાવ્યો છે – શું Tax લાગશે?
 Equity Fund હોય અને 1 વર્ષથી વધુ હો તો નહીં, કેમ કે ₹1 લાખ સુધી મુક્તિ છે.

નિષ્કર્ષ:

 Mutual Fundમાં નફો થયો હોય તો તે છુપાવશો નહીં. ભવિષ્યમાં નોટિસ, દંડ અને લોન અટકી શકે છે.
 SIP હોય કે ELSS – બધું ITRમાં દર્શાવવું સાવધાનપણે જરૂરી છે.
આજે જ તમારું AIS ચેક કરો અને ITR-2 ભરવાનું પ્લાન કરો.